I Fought the Law
Χίλιες και μία εκτελέσεις, μία δολοφονία και ένα “ατύχημα’’
Μακρά η ιστορία του συγκεκριμένου κομματιού στον χρόνο της ποπ κουλτούρας, όχι βέβαια τόσο όσο η ιστορία της διαλεκτικής σύγκρουσης μεταξύ νόμου και παρανομίας. Του Δημήτρη Τσιρώνη
Η μαγεία ν’ ακούς το ίδιο τραγούδι ξανά και ξανά… Ατελείωτη η λίστα, Demystification, Made of Stone, Hurt, God Only Knows, A Red Light for the Greens, Season in the Abyss και κάπου εκεί ανάμεσα στο φόβο να βγεις έξω χωρίς να λάβεις μήνυμα επιβεβαίωσης, να κοιτάς τον κάθε περίεργο που σε φωνάζει «νεαρέ» ή «κοπελιά» και ζητάει να δει ταυτότητα, σου ’ρχεται ’κείνο το τραγουδάκι, το επαναστατικό, εκείνο που δήλωνε τη ματαιότητα που βιώνουμε σήμερα όπως και κάθε εποχή. Ή μήπως όχι;
Πόσα χρόνια χρειάστηκαν για να τροποποιηθεί το δεύτερο συνθετικό του ‘’I Fought the Law’’ από ‘’And the Law Won’’ σε ‘’I Won’’; Άραγε άλλαξε πράγματι το νόημα των στίχων με τη προσθήκη του πρώτου προσώπου; Αρκετές δεκαετίες μέσα στις οποίες η σύνθεση αυτή πέρασε από πρόβες εφήβων στα γκαράζ σε τεράστια πολυπληθή στάδια όπου ροκ αστέρες διασκέδαζαν μετά τις 9 το βράδυ το κοινό τους δίχως ίχνη κοινωνικών αποστάσεων αλλά και ενστάσεων για τον επαναστατικό χαρακτήρα του τραγουδιού. Η λέξη που ταιριάζει να αντικαταστήσει αυτό το επίθετο είναι μάλλον: ξεσηκωτικό!
Το ‘’I Fought the Law’’ γράφτηκε το 1958 από τον Sonny Curtis και ένα χρόνο μετά όταν αντικατέστησε τον Buddy Holly στους Crickets ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά. Συμπεριλήφθηκε στο δίσκο του 1960 ‘’In Style with the Crickets’’ καθώς και ως δεύτερη πλευρά στο single ‘’A Sweet Love’’ το επόμενο έτος. Το κοινό αδιαφόρησε αρχικά, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Paul Stefen αρχικά και ο Sammy Masters έπειτα κάνανε τις πρώτες διασκευές που είχαν μια κάποια τοπική επιτυχία.
Το 1964 ο Bobby Fuller από το Τέξας, επηρεασμένος μουσικά κι αισθητικά από τον Buddy Holly, ο οποίος είχε πεθάνει το 1959 όταν το αεροσκάφος που τον μετέφερε μαζί με τον Richie Valens και τον J.P. ‘’The Big Bopper’’ Richardson συνετρίβη την μέρα γνωστή ως ‘’The Day the Music Die’’, ηχογράφησε το ‘’I Fought the Law’’ και έγινε top-ten επιτυχία (σε διαφορετική εκτέλεση από τον δίσκο) το 1966 με τους The Bobby Fuller Four.
Καθώς το τραγούδι ανέβαινε στα charts κι έφτανε στη δεκάδα των πιο επιτυχημένων της Αμερικής, ο Bobby Fuller βρέθηκε νεκρός από ασφυξία στο αυτοκίνητό του, σε ένα πάρκινγκ κοντά στο σπίτι του στην California. Η αστυνομία κατόπιν αυτοψίας δήλωσε ότι ήταν αυτοκτονία, στις 18 Ιουλίου του 1966 ο Bobby ήταν 23 ετών. Όμως υπήρχαν κάποιες αμφισβητήσεις πάνω στην γρήγορη ετυμηγορία. Αναφέρθηκε ότι ο θάνατός του είχε πολλά κοινά με αυτόν του Sam Cooke τον Δεκέμβριο του 1964 και το όνομα του Charles Manson ως ενορχηστρωτή των δολοφονιών γράφτηκε αρκετές φορές, όπως και ότι η περίπτωση ήταν δολοφονία από τη Μαφία λόγω μιας γυναίκας. Το 2015 η αστυνομία άλλαξε την ετυμηγορία από αυτοκτονία σε ατύχημα!
Όταν ο Sonny Curtis έγραφε τους στίχους σε ηλικία 21 ετών σίγουρα δεν είχε ζήσει τις εμπειρίες του κατάδικου για μια κοπέλα που είναι και το θέμα του τραγουδιού και δεν χρειάστηκε περισσότερο από 20 λεπτά για την ολοκλήρωσή του. Αρχικά ήταν μια country σύνθεση μέχρι που ο drummer των Crickets πρόσθεσε τον χαρακτηριστικό κεραυνοβολισμό των τυμπάνων στην εισαγωγή. Σύμφωνα με τους στίχους, ο πρωταγωνιστής σπάει πέτρες σε κάποια φυλακή κάτω απ’ τον καυτό ήλιο, αισθάνεται άσχημα που άφησε το κορίτσι του γιατί είναι το καλύτερο που είχε, ληστεύει κόσμο με το εξάσφαιρό του και το παιχνίδι έχει τελειώσει γι’ αυτόν μετά από αρκετές επαναλήψεις – διαπιστώσεις ότι πολέμησε το νόμο (κατεστημένο) αλλά ο νόμος κέρδισε.
Για τις επόμενες δύο δεκαετίες ήταν πολλοί οι καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα που διασκεύασαν το ‘’I Fought the Law’’ με ανάμεικτα αποτελέσματα. Το γυναικείο συγκρότημα She Trinity μετονόμασε το hit σε ‘’He Fought the Law’’ (1966) και σε τρίτο πρόσωπο εξιστόρησε τα γεγονότα που έγιναν για χάρη της ερμηνεύτριας. Ο ίδιος ο στιχουργός Sonny Curtis (1968) ηχογράφησε (αρκετά ανέκφραστα) το κομμάτι καθώς και ο Roy Orbison (1972) πολύ πιο τίμια προς την πρώτη του εκτέλεση, ενώ μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα γαλλικά από τον Claude Francois (1966).
Στη δεκαετία του ’70 το κομμάτι ερμηνεύτηκε από τον Sam Neely (1975) και τον Hank Williams JR. (1978) σε country ρυθμό. Επίσης ο Kris Kristofferson έκανε ένα αδικαιολόγητο ντουέτο με τη Rita Coolidge (1978) ενώ την ίδια χρονιά το κομμάτι ξεκίνησε να αποτελεί μέρος του συναυλιακού ρεπερτορίου τόσο του Tom Petty and the Heartbreakers όσο και του Bruce Springsteen and the E Street Band. Κάτι που έκαναν με μεγάλη ανταπόκριση οι Grateful Dead στα 90s, αλλά και οι Mano Negra και οι Pogues, όπως και ο Johnny Marr στα 10s. Μια αξιόλογη ερμηνεία στα πλαίσια του αμερικανικού rock-blues της εποχής ήταν και αυτή των Hoodoo Rhythm Devils (1973) που πρόσθεσε και την ήττα στον τίτλο ως ‘’I Fought The Law And The Law Won’’.
Το δίλεπτο τραγούδι με τον ελάχιστα παιδεμένο στίχο και τον απόλυτα ζωντανό ρυθμό, γνώρισε μια δεύτερη εφηβεία με την εκτέλεση των Clash. Στα μέσα του 1978 και κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του ‘’Give ‘Em Enough Rope’’ ο Joe Strummer και ο Mick Jones βρέθηκαν μπροστά σ’ ένα jukebox στο στούντιο που ηχογραφούσαν στο San Francisco. Εκεί άκουσαν για πρώτη φορά την εκτέλεση του Bobby Fuller και μέχρι να επιστρέψουν στην Αγγλία ήταν ήδη έτοιμοι να το ερμηνεύσουν. Η στούντιο εκτέλεση των Clash στο 7’’ EP ‘’The Cost of Living’’ (1979) ήταν αρκετή για να τους δώσει την ώθηση στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, καθώς ήταν και το πρώτο τους single εκεί. Το συγκρότημα με τους δύο κιθαρίστες στη σύνθεσή του, όπως ακριβώς το καθιέρωσε ο Buddy Holly τόσα χρόνια πριν, γνώρισε στιγμές δόξας στην Αμερική μετά το ξέσπασμα του punk στην Αγγλία (1977-1979) και την αλλαγή σε πιο rock φόρμες.
Το 1986 οι Dead Kennedys αλλάζουν τους στίχους με αφορμή τη δολοφονία του George Moscone, δημάρχου του San Francisco το 1978, γνωστού και ως ‘’the people’s mayor’’. Ο προοδευτικός Ιταλό-Αμερικάνος πολιτικός, αγωνίστηκε για τα δικαιώματα ανθρώπων με αναπηρίες, για την φυλετική ισότητα κι έγινε δημοφιλής για τις ανοιχτές του θέσεις ενάντια στους διωγμούς και την περιθωριοποίηση των ομοφυλόφιλων. Η ομάδα που τον περιστοίχιζε αποτελούνταν από μία ανύπαντρη μητέρα δικηγόρο, τον πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο πολιτικό, έναν Κινεζικής καταγωγής υπεύθυνο και τον πρώην πυροσβέστη κι αστυνομικό Dan White. Ο τελευταίος ήταν και ο εν ψυχρώ δολοφόνος του δημάρχου. Κατά τη διάρκεια της δίκης του, η υπεράσπιση επικαλέστηκε τη μειωμένη ικανότητα και σοβαρή κατάθλιψη του πρώην αστυνομικού που οφείλονταν σε υπερβολική κατανάλωση γλυκισμάτων Twinkies και λοιπών junk food (αργότερα γνωστός όρος ως ‘’Twinkie Defense’’). Παρόλο που καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία αφέθηκε σύντομα ελεύθερος και τελικά αυτοκτόνησε το 1985. Πάνω σε αυτή την ιστορία οι Dead Kennedys αλλάξανε τους στίχους από τη μεριά του White και κάνανε το ρεφραίν από ‘’I Fought the Law and the Law Won’’ σε ‘’I Fought the Law and I Won’’.
Μία ακόμα εμφάνιση του τραγουδιού που θα μείνει στην ιστορία και πιθανότατα ενέπνευσε τους βασανιστές στο Γκουαντάναμο ήταν τον Δεκέμβριο του 1989. Όταν ο Αμερικανικός στρατός εισέβαλε στη χώρα και περικύκλωσε την Αποστολική Εκκλησία του Παναμά μέσα στην οποία είχε βρει καταφύγιο ο Manuel Noriega. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας προσπάθησαν να πείσουν τον δικτάτορα να παραδοθεί με τη βοήθεια δυνατής αμερικανικής κυρίως μουσικής! Τα τραγούδια της playlist ήταν επιλεγμένα έτσι ώστε να μεταδώσουν το μήνυμα του αμερικανικού στρατού. Εκτός από το ‘’I Fought the Law’’ (Bobby Fuller) συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ άλλων τα: ‘’Paranoid’’ & ‘’War Pigs’’ (Black Sabbath), ‘’Danger Zone’’ (Kenny Loggins), ‘’Give It Up’’ (K.C. and the Sunshine Band), ‘’Nowhere to Run’’ (Martha and the Vandelas), ‘’No Particular Place to Go’’ (Chuck Berry), ‘’Time is on My Side’’ (Rolling Stones), ‘’Wanted Dead or Alive’’ (Bon Jovi), ‘’Patience’’ & ‘’Paradise City’’ (Guns ‘n’ Roses), ‘’All Over But the Crying’’ (Georgia Satellites), ‘’Born to Run’’ (Bruce Springsteen), ‘’Run Like Hell’’ (Pink Floyd), ‘’Never Gonna Give You Up’’ (Rick Astley), ‘’Don’t Fear the Reaper’’ (Blue Oyster Cult),’’Your Time is Gonna Come’’ & ‘’In My Time of Dying’’ (Led Zeppelin), ‘’We Didn’t Start the Fire’’ (Billy Joel), ‘’The Party’s Over’’ (Journey), ‘’You Hurt Me and I Hate You’’ (Eurythmics),‘’Eat My Shorts’’ (Rick Dees) και φυσικά η ηλεκτρική εκτέλεση του Jimi Hendrix στον εθνικό ύμνο ‘’The Star Spangled Banner’’. Στις 25 Δεκεμβρίου, τη μέρα των Χριστουγέννων, τα τεράστια και δυνατά ηχεία έπαιζαν μόνο χριστιανικές και χριστουγεννιάτικες συνθέσεις! Ένα πραγματικά απίστευτα διασκεδαστικό περιστατικό της πρόσφατης παγκόσμιας ιστορίας που ονομάστηκε ‘’Operation Just Cause’’.
Λίγο οι Clash (1978), λίγο ακόμα οι Green Day (2004) και το ‘’I Fought the Law’’ έγινε απαραίτητο encore του κάθε νέου ή απευθυνόμενου σε νέους punk ή ‘’πανκ’’ συγκροτήματος. Ένας ύμνος μεγάλων γηπέδων και μικρών ιδρωμένων κλαμπ όπου παντού κυριαρχούσε η Pepsi! Άλλαξε χέρια από γενιά σε γενιά τόσο που ο στιχουργός ακόμα αναρωτιέται πως ένα απλό τραγούδι που του πήρε 20 λεπτά να συνθέσει μπορεί ακόμα να τον ταΐζει πλουσιοπάροχα με τα δικαιώματα που του αποδίδει! Μερικές φορές τα πιο απλά πράγματα κρατάνε περισσότερο, είναι σαν το ηλιοβασίλεμα, είναι πανέμορφο αλλά ο ήλιος παραμένει ψηλά για τόσες ώρες πριν που απλά βαρέθηκε και κατέβηκε απ’ το θρόνο του.
Ελάχιστοι κατάφεραν ν’ αποφύγουν την πεπατημένη εκτέλεση του τραγουδιού, ανάμεσά τους οι The Brian Jonestown Massacre (1999) που το όνομά τους συνδέεται με τον δολοφονημένο δήμαρχο του San Francisco και τη σχέση του με το ‘’The Peoples Temple Agricultural Project’’, αλλά και οι Reel Big Fish (2009) που το ενσωμάτωσαν στον ska ύμνο ‘’Authority Song’’.
Ένα τραγούδι που για 50 χρόνια ερμηνεύουν σχεδόν όσοι έχουν πει και το ‘’Happy Birthday’’, όλοι δηλαδή οι Colin Farrell (γεννημένος το έτος 1976, που για έναν περίεργο λόγο κανείς δεν διασκεύασε το εν λόγω τραγουδάκι τότε!) του κόσμου αυτού αλλά φυσικά και οι διάφορες συνταξιοδοτούμενες μετενσαρκώσεις των Crickets που δεν χάνουν ευκαιρία να συνοδεύσουν τον οποιοδήποτε ήθελε να παίξει αυτό τον ύμνο των κακών αγοριών της Αμερικής. Κι επειδή το ‘’I Won’’ δεν ήταν ακριβώς αυτό που νομίζαμε… κάποια άλλη φορά μια φανταστική πατρική ιστορία του ‘’Bankrobber’’ ερμηνευμένη στο ρυθμό του ‘’Papa Was a Rollin’ Stone’’…